Gehoorverlies en dementie: wees waakzaam!

Gehoorverlies is rechtstreeks gecorreleerd met dementie: meer gehoorschade wordt gerelateerd aan ernstigere vormen van dementie⁴⁸. Het is in het belang van de patiënt om bewust met deze kennis om te gaan. Er is echter geen informatie over de mechanismen die aan de basis hiervan liggen.

Een eerste associatie tussen dementie en gehoorverlies werd aangetoond in 1989, waarbij gehoorverlies van 30 dB twee keer zo vaak bij Alzheimerpatiënten voorkwam dan bij een controlegroep⁴⁴. Sindsdien observeerden verschillende longitudinale studies gelijkaardige associaties^{6,20,25,26,45–47}. 

Gehoorverlies is rechtstreeks geassocieerd met dementie, waarbij het risico op deze aandoening met een factor twee, drie en vijf keer toeneemt bij personen met respectievelijk milde, matige en ernstige gehoorschade²⁸. Concreet stijgt de kans op Alzheimer met 1,2 keer voor elke 10 dB aan gehoorverlies⁴⁵.

Ondanks deze bevindingen is er geen informatie over hoe deze aandoeningen juist gecorreleerd zijn, hoe ze zich verhouden tot elkaar doorheen de tijd en welke mechanismen aan de basis liggen van deze associatie²⁸. Verschillende hypothesen

Een directe associatie tussen gehoorschade en dementie is dus nog niet aangetoond. Toch zijn er verschillende hypothesen hierrond beschikbaar⁷. 

• Een verminderde gehoorfunctie heeft een direct effect op de werking van de hersenen en dus de cognitieve functies. Dit is deels een gevolg van sociale isolatie, maar ook omdat de hersenen zich voor een groter deel moeten focussen op auditieve functies en andere cognitieve functies daardoor in het gedrang komen^24,49,50. 
• De gereduceerde auditieve stimulatie van de hersenen brengt bepaalde veranderingen teweeg die aanleiding kunnen geven tot hersenatrofie en vervolgens cognitieve aftakeling⁵¹. 
• Beide aandoeningen zijn niet rechtstreeks met elkaar geassocieerd, maar het gevolg van gelijkaardige mechanismen en risicofactoren²⁸. 
• Er wordt een over-diagnose gedaan van dementie omdat de cognitieve testen die gebruikt worden voor de evaluatie van deze aandoening gecompromitteerd worden door gehoorschade^52,53.

Tijdig signaleren 

Gehoorschade wordt vaak niet opgemerkt bij patiënten met dementie, wat de behandeling ervan hindert²⁸. Het is daarom belangrijk om gezondheidszorgmedewerkers die vaak in contact komen met mensen met dementie hiervan bewust te maken en tijdig in te grijpen wanneer er een vermoeden is van gehoorverlies. Zo kan de progressie van beide aandoeningen mogelijks afgeremd worden.

Bekijk hier de referenties van dit artikel

Lees ook binnen dit dossier 'Gehoorverlies'